今年秋播油菜(cai)感病(bing)(bing)品種(zhong)種(zhong)植比例大,抗病(bing)(bing)性低,長江(jiang)中(zhong)(zhong)(zhong)下(xia)(xia)游主產區油菜(cai)長勢弱(ruo);大部(bu)地(di)區花(hua)期(qi)降水(shui)量(liang)與常年持(chi)平或偏(pian)多,子囊盤萌發(fa)盛(sheng)期(qi)與油菜(cai)盛(sheng)花(hua)期(qi)同(tong)步推遲,預計全(quan)國秋播油菜(cai)菌核病(bing)(bing)發(fa)生面積5000萬畝(mu),其中(zhong)(zhong)(zhong)湖(hu)(hu)北、江(jiang)西、湖(hu)(hu)南(nan)、安徽、浙江(jiang)等常發(fa)區偏(pian)重發(fa)生,長江(jiang)流域的(de)其他油菜(cai)產區大部(bu)中(zhong)(zhong)(zhong)等發(fa)生。葉發(fa)病(bing)(bing)盛(sheng)期(qi),西南(nan)、江(jiang)南(nan)地(di)區在(zai)3月(yue)下(xia)(xia)旬(xun)(xun)至4月(yue)上(shang)旬(xun)(xun),長江(jiang)中(zhong)(zhong)(zhong)下(xia)(xia)游、江(jiang)漢、江(jiang)淮大部(bu)在(zai)4月(yue)中(zhong)(zhong)(zhong)旬(xun)(xun)至4月(yue)下(xia)(xia)旬(xun)(xun);莖發(fa)病(bing)(bing)盛(sheng)期(qi),長江(jiang)中(zhong)(zhong)(zhong)下(xia)(xia)游大部(bu)地(di)區在(zai)4月(yue)中(zhong)(zhong)(zhong)下(xia)(xia)旬(xun)(xun)至5月(yue)上(shang)旬(xun)(xun)。
一、病菌子囊盤萌發期偏晚,田間發病輕
油(you)菜主(zhu)產區(qu)由于連(lian)年(nian)(nian)或連(lian)茬(cha)播種,田(tian)間菌(jun)核(he)病(bing)(bing)菌(jun)源充(chong)足。今(jin)年(nian)(nian)子(zi)囊(nang)盤(pan)萌(meng)發偏(pian)晚,大部(bu)(bu)(bu)地(di)(di)區(qu)密(mi)度高(gao)于上(shang)年(nian)(nian)、但低于常(chang)年(nian)(nian)。目前,西(xi)南(nan)(nan)(nan)地(di)(di)區(qu)大部(bu)(bu)(bu)、江(jiang)南(nan)(nan)(nan)地(di)(di)區(qu)處于菌(jun)核(he)萌(meng)發盛(sheng)期(qi),長(chang)江(jiang)中下(xia)游(you)大部(bu)(bu)(bu)、江(jiang)漢(han)、江(jiang)淮陸續進入萌(meng)發始盛(sheng)期(qi)。田(tian)間每(mei)平方米子(zi)囊(nang)盤(pan)數,江(jiang)西(xi)為(wei)(wei)5.05個,湖(hu)南(nan)(nan)(nan)、湖(hu)北(bei)、江(jiang)蘇、上(shang)海和(he)重(zhong)慶(qing)為(wei)(wei)1.30-1.80個,安徽、四(si)川(chuan)、云南(nan)(nan)(nan)、貴州、河南(nan)(nan)(nan)為(wei)(wei)0.32-0.56個。子(zi)囊(nang)盤(pan)密(mi)度與(yu)上(shang)年(nian)(nian)同期(qi)相(xiang)比,湖(hu)北(bei)、湖(hu)南(nan)(nan)(nan)、云南(nan)(nan)(nan)、貴州偏(pian)低,其他(ta)(ta)大部(bu)(bu)(bu)地(di)(di)區(qu)偏(pian)高(gao);與(yu)常(chang)年(nian)(nian)同期(qi)相(xiang)比,江(jiang)西(xi)、上(shang)海、四(si)川(chuan)、重(zhong)慶(qing)偏(pian)高(gao),其他(ta)(ta)大部(bu)(bu)(bu)地(di)(di)區(qu)偏(pian)低。截至3月15日,長(chang)江(jiang)流域主(zhu)產區(qu)計(ji)10省發病(bing)(bing)569萬畝(mu)。其中,云南(nan)(nan)(nan)、貴州、四(si)川(chuan)、重(zhong)慶(qing)、江(jiang)西(xi)等(deng)西(xi)南(nan)(nan)(nan)和(he)長(chang)江(jiang)中游(you)南(nan)(nan)(nan)部(bu)(bu)(bu)地(di)(di)區(qu)處于發病(bing)(bing)始盛(sheng)期(qi),平均葉(xie)病(bing)(bing)株率(lv)(lv)為(wei)(wei)3.50%-6.35%;湖(hu)南(nan)(nan)(nan)、湖(hu)北(bei)、河南(nan)(nan)(nan)、安徽、江(jiang)蘇、浙江(jiang)等(deng)長(chang)江(jiang)中下(xia)游(you)大部(bu)(bu)(bu)、江(jiang)漢(han)、江(jiang)淮和(he)江(jiang)南(nan)(nan)(nan)部(bu)(bu)(bu)分地(di)(di)區(qu)病(bing)(bing)情(qing)處于始發期(qi),葉(xie)病(bing)(bing)株率(lv)(lv)在(zai)2%以下(xia)。云南(nan)(nan)(nan)、四(si)川(chuan)、浙江(jiang)、江(jiang)西(xi)、湖(hu)南(nan)(nan)(nan)、河南(nan)(nan)(nan)等(deng)地(di)(di)開(kai)始侵莖,除云南(nan)(nan)(nan)平均莖病(bing)(bing)株率(lv)(lv)為(wei)(wei)3.60%,其他(ta)(ta)各省為(wei)(wei)1.00%左右。油(you)菜主(zhu)產區(qu)菌(jun)核(he)病(bing)(bing)病(bing)(bing)情(qing)見(jian)表1。
表1 油菜主產區菌核病病情(qing)調查表
省份 |
田間子囊盤密度 |
葉病株率 |
莖病株率 | ||||
子(zi)囊盤數(個/m 2 ) |
比上年同期增減(jian)(%) |
比常年同(tong)期(qi)增減(jian)(%) |
平均值 (%) |
比上年同(tong)期增(zeng)減(%) |
平均值(%) |
比(bi)上(shang)年(nian)同期增減(%) | |
江西 |
5.05 |
36.49 |
23.17 |
6.35 |
-3.79 |
0.70 |
-12.50 |
湖南 |
1.65 |
-48.44 |
-78.71 |
1.82 |
-41.85 |
0.60 |
39.53 |
湖北 |
1.53 |
-75.71 |
-79.74 |
0.10 |
-95.45 |
未發病 |
—— |
江蘇 |
1.80 |
125.00 |
-24.37 |
0.50 |
-76.19 |
未發病 |
上年未見 |
安徽 |
0.56 |
12.00 |
-81.18 |
1.75 |
118.75 |
未發病 |
上年未見 |
浙江 |
—— |
—— |
—— |
1.59 |
-16.32 |
1.70 |
-22.73 |
上海 |
1.31 |
上年未見 |
55.03 |
未發病 |
—— |
未發病 |
上年未見 |
四川 |
0.32 |
110.53 |
48.15 |
5.15 |
-31.33 |
0.31 |
-18.42 |
云南 |
0.56 |
-20.00 |
-13.04 |
5.60 |
-54.47 |
3.60 |
-62.89 |
貴州 |
0.40 |
-42.86 |
-36.81 |
3.50 |
-36.36 |
0.50 |
-75.00 |
重慶 |
1.30 |
113.11 |
29.68 |
6.30 |
16.24 |
未發病 |
—— |
河南 |
0.47 |
74.07 |
-65.01 |
0.44 |
158.82 |
0.05 |
242.86 |
二(er)、油菜抗病性較低,大(da)部地區(qu)花期與病菌萌(meng)發期同(tong)步(bu)推(tui)遲
今年,長江(jiang)流域主產(chan)區(qu)秋播油(you)菜面(mian)積約1億(yi)畝(mu),其中(zhong)感病品種種植面(mian)積達55%。去年入冬以來,長江(jiang)流域油(you)菜主產(chan)區(qu)持續低溫陰雨(雪(xue)(xue))寡照天氣,其中(zhong)貴州(zhou)、四川、云南(nan)、湖北、湖南(nan)、安徽、浙(zhe)江(jiang)等地(di)還出(chu)現了不同(tong)程度(du)的凍雨或(huo)雪(xue)(xue)災、凍害,對油(you)菜生長發(fa)育不利(li),長勢偏弱,抗病性降(jiang)低。目前,西南(nan)、江(jiang)南(nan)地(di)區(qu)油(you)菜處于蕾(lei)薹(tai)(tai)期(qi)(qi)(qi)至初花(hua)期(qi)(qi)(qi)(其中(zhong)云南(nan)已進入花(hua)莢(jia)期(qi)(qi)(qi)),長江(jiang)中(zhong)下游、江(jiang)淮(huai)、江(jiang)漢地(di)區(qu)為(wei)抽薹(tai)(tai)期(qi)(qi)(qi)至蕾(lei)薹(tai)(tai)期(qi)(qi)(qi),陜西關中(zhong)處于苗(miao)期(qi)(qi)(qi),生育期(qi)(qi)(qi)普遍推(tui)遲3-10天。各地(di)油(you)菜盛(sheng)花(hua)期(qi)(qi)(qi)與菌核萌發(fa)期(qi)(qi)(qi)同(tong)步推(tui)遲,花(hua)器感病期(qi)(qi)(qi)與子(zi)囊孢子(zi)發(fa)生期(qi)(qi)(qi)相(xiang)吻合,利(li)于病菌的侵入。預(yu)計各地(di)盛(sheng)花(hua)期(qi)(qi)(qi)和發(fa)病盛(sheng)期(qi)(qi)(qi)詳見(jian)表2。
表(biao)2 油(you)菜(cai)主產區盛花期及發病盛期預測表(biao)
省份 |
預計盛花期 |
預計發病盛期 | ||
日 期 |
比常年早晚 |
葉發病盛期 |
莖發病盛期 | |
湖北 |
3月(yue)下旬—4月(yue)中(zhong)旬 |
晚3-5天 |
3月下旬(xun)—4月中(zhong)旬(xun) |
4月(yue)下旬—5月(yue)上旬 |
湖南 |
3月(yue)中旬(xun)—4月(yue)上(shang)旬(xun) |
晚3-7天 |
3月下(xia)旬(xun)—4月上旬(xun) |
4月中、下旬 |
江西 |
3月(yue)下旬—4月(yue)上旬 |
晚7-9天 |
3月下旬(xun)—4月上旬(xun) |
4月中、下旬 |
安徽 |
3月下旬(xun)—4月上旬(xun) |
晚7-10天 |
4月中旬 |
5月上、中旬 |
江蘇 |
3月底—4月上旬 |
晚5天 |
4月中旬—4月下旬 |
4月下旬—5月上旬 |
浙江 |
3月(yue)下旬—4月(yue)中旬 |
晚5-10天 |
3月底—4月上旬 |
4月中、下旬 |
上海 |
4月上旬 |
晚3天 |
4月上、中旬 |
4月下旬 |
河南 |
3月下旬—4月中旬 |
晚5-7天 |
4月上、中旬 |
4月中、下旬 |
陜西漢中 |
3月(yue)下旬—4月(yue)上(shang)旬 |
晚2-4天 |
4月上、中旬 |
4月中、下旬 |
四川 |
3月中旬-3月下旬 |
晚2-10天 |
3月下旬 |
4月上、中旬 |
云南 |
2月下旬—3月上旬 |
晚5天 |
3月上、中旬 |
3月(yue)下旬—4月(yue)中旬 |
貴州 |
3月(yue)中(zhong)旬(xun)—4月(yue)中(zhong)旬(xun) |
晚10天 |
4月上、中旬 |
4月中、下旬 |
重慶 |
3月(yue)下旬—4月(yue)中(zhong)旬 |
晚5-7天 |
3月(yue)下旬—4月(yue)上(shang)旬 |
4月上、中旬 |
三、花期(qi)天氣條件有利于菌核(he)病侵(qin)染為害
據各地氣象部(bu)(bu)(bu)門預(yu)報,長(chang)江(jiang)(jiang)流域油菜主產(chan)(chan)區(qu)花期降水量與常年持平(ping)或(huo)偏(pian)多,其中四川(chuan)、浙江(jiang)(jiang)、江(jiang)(jiang)西等地偏(pian)多10%-20%,有利(li)于(yu)菌核病(bing)菌的(de)萌發和(he)侵(qin)染。國家氣候中心預(yu)報,未來10天,除江(jiang)(jiang)淮氣溫偏(pian)低1℃左(zuo)右,全國其他大(da)部(bu)(bu)(bu)油菜產(chan)(chan)區(qu)氣溫與常年同期基本持平(ping);南方大(da)部(bu)(bu)(bu)地區(qu)降水偏(pian)多,其中長(chang)江(jiang)(jiang)中下游降水達 80-120毫米,天氣條件(jian)對菌核病(bing)發生有利(li)。